Tijdens het onderwijsfestival Groene Peper 2025 organiseerde de werkgroep Kennis & Vaardigheden van de NCDD een goedbezochte sessie over de rol van duurzaamheid binnen digitalisering – en andersom. Hoe maken we toekomstige IT-professionals bewust van de impact van technologie? En hoe zorgen we dat duurzame keuzes vanzelfsprekend worden in onderwijs, ontwerp én dagelijks IT-gebruik?
De werkgroep zet zich in om bewustzijn, kennis en vaardigheden rond duurzame digitalisering structureel te verankeren in curricula en werkpraktijken. Deze sessie gaf daaraan een krachtige impuls.
Sprekers en inhoud
Ronald Meijer en Jan Schravesande, beiden werkzaam bij IBM en actief binnen de coalitie, deelden inzichten uit hun boek ‘Duurzame IT is geen illusie’. Ze gaven eerder gastcolleges aan o.a. de Haagse Hogeschool, waar op initiatief van Hans Peter Roersma een minor duurzame digitalisering is opgezet.
Hun verhaal was helder: duurzame IT bestaat niet – het is de mens die bepaalt hoe technologie wordt ingezet.
“Moet een IT-omgeving echt 24 uur per dag draaien? Hoeveel data bewaren we eigenlijk – en waarom? Moet elke toepassing met AI worden ontwikkeld? We moeten die vragen stellen, en opnieuw leren kijken naar wat écht nodig is.”
Belangrijke inzichten uit de sessie:
- IT = impact
De IT-sector is verantwoordelijk voor ongeveer 4% van de wereldwijde CO₂-uitstoot – evenveel als de luchtvaart. Zonder ingrijpen stijgt dit mogelijk naar 14% in 2040.
- Mensen maken het verschil
Technologie is nooit neutraal. Het zijn mensen – ontwikkelaars, ontwerpers, architecten – die bepalen of een digitale oplossing duurzaam is of niet. Iedere professional kan een positieve impact hebben.
- Bewustwording is stap één
De sprekers lichtten een competentiemodel toe dat loopt van onbewust onbekwaam naar onbewust bekwaam. Duurzaam digitaal handelen begint bij bewustzijn, gevolgd door actie.
- Verantwoordelijkheid delen
Cloudproviders zijn verantwoordelijk voor de cloud – gebruikers zijn verantwoordelijk in de cloud. Duurzame keuzes liggen aan beide kanten.
- Duurzaamheid is ook ethiek
Duurzame IT gaat verder dan energiebesparing. Het gaat ook om inclusiviteit, transparantie, privacy, begrijpelijkheid en maatschappelijke verantwoordelijkheid.
Concrete voorbeelden van verduurzaming:
- Vermijd ‘always on’ systemen en stem infrastructuur af op werkelijke behoefte.
- Kies programmeertalen bewust – sommige zijn tot 80 keer energiezuiniger.
- Archiveer slim, bijvoorbeeld op tape in plaats van permanente online opslag.
- Gebruik compressie en ‘storage tiering’ om datavolume en energieverbruik te verminderen.
Centrale boodschap
Duurzame IT is geen illusie, maar haalbaar en noodzakelijk. Net zoals je afval niet op straat gooit, zou ook digitale technologie standaard duurzaam moeten zijn. Niet omdat het moet, maar omdat het hoort. Door duurzaamheid onderdeel te maken van het denken én handelen van studenten en professionals, werken we samen aan een toekomstbestendige digitale wereld.