Bij NCDD deelnemer IBM wordt hard gewerkt aan de tweede druk van het boek: Duurzame IT is geen illusie. Mede door de NCDD zijn veel nieuwe contacten gelegd, presentaties gegeven en inspirerende gesprekken gevoerd. De auteurs: Laila Fettah, Jan Schravesande en Ronald Meijer hopen in de komende weken de 2e druk af te ronden en te publiceren. Onderwerpen als de duurzaamheid van quantum computers en AI-algoritmen zullen ze hierin bespreken. Ook hebben ze bijdragen van o.a. Conclusion, NLdigital, NCDD en de Radboud universiteit. In de diverse gesprekken kwam regelmatig het onderwerp energietransitie ter sprake. Ze hebben dat eerst wat weggehouden omdat ze zich vooral focussen op de duurzaamheid van de IT zelf en niet zo zeer de verduurzaming met behulp van IT. Toch zien ze een aantal redenen om wat dieper op de energietransitie in te gaan. Ten eerste is het een onderwerp waar we allemaal mee te maken hebben in onze persoonlijke verduurzamingsstrategie. Ten tweede heeft het veel met techniek te maken, dat boeit ze sowieso. Ten derde is IT zelf een grootgebruiker van elektriciteit en een belanghebbende. Ten vierde hebben zowel NLdigital als de NCDD dit onderwerp meegenomen in hun duurzaamheidsscope. Tot slot heeft het alles te maken met data-gedreven. Het belang van sturing met data neemt hand over hand toe. Of het nu gaat om duurzaamheidsrapportages zoals de CSRD of het aansturen van energiecentrales. We zullen steeds meer data gedreven moeten worden. Dat heeft mede geleid tot een 4e druk van hun boek over data-gedreven organisaties en ze hebben besloten om die uit te geven in het Nederlands. Dus ook die komt komende weken uit. De bevlogen auteurs hebben dan ook (nog) geen vakantie genomen deze zomer.
In het kader van de energietransitie hebben ze gesproken met twee experts op dit gebied. Dit leidde tot een aantal interessante observaties. Maar eerst. Waar hebben we het over?
De energietransitie is een gevolg van de ambitie om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen van de energie die we gebruiken. Sommige energievormen veroorzaken direct uitstoot van broeikasgassen, zoals het verbranden van fossiele brandstoffen. Dit verbranden doen we al heel lang en we zijn er ons meestal niet van bewust. In de privésfeer is het de cv-ketel die gas verbrand om het cv-water te verwarmen waarmee we ons huis verwarmen en warm kunnen douchen. De automotor waar benzine in wordt verbrand om ons voort te bewegen.
De gebruikte elektriciteit heeft geen emissies, maar de traditionele manier van energie opwek weer wel. De oude energiecentrales verbranden kolen of gas om van water stoom te maken om een turbine te laten draaien waarmee elektriciteit wordt opgewekt. Zo’n 70% van onze elektriciteit wordt opgewekt met gas (https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_elektriciteitscentrales_in_Nederland). Het laten draaien van turbines kan ook met wind gedaan worden, in de alom bekende windturbines die we in toenemende mate in ons landschap tegenkomen.
Omdat elektriciteit in potentie een zeer duurzame energiebron kan zijn, zien we dat we meer een meer elektrificeren (leuk woord, het dekt de lading prima!). Aan de ene kant dus meer apparaten omzetten naar elektriciteit en aan de andere kant ook zelf opwekken door middel van zonnepanelen en windmolens.
Prachtig dus! Maar dit brengt een paar problemen met zich mee:
Wanneer we alles omgezet hebben naar elektriciteit (auto’s, machines, verwarming) dan hebben we 7x zoveel capaciteit nodig op het netwerk. De huidige infrastructuur kan wel zwaarder belast worden maar 7x is teveel. Dan is de “heat on” en veranderen componenten in het netwerk in elektrische kachels en branden door.
Het tweede probleem is dat de opwekking van energie heel grillig is. Als de zon schijnt en het waait dan kunnen we het meeste af met onze natuurlijke bronnen, maar wat als het een regenachtige windstille dag is, waar halen we dan zo gauw de elektriciteit vandaan? Laila, Jan en Ronald bespraken deze problemen met twee deskundigen op dit gebied. Hans Fugers en Jos Roling. Een paar boeiende statements die in deze gesprekken gemaakt werden en hen en hopelijk ook jou tot nadenken zetten:
- We gaan er nu vanuit dat elektriciteit altijd beschikbaar is. Dat gaat veranderen, we zullen ons gedrag moeten gaan schikken naar de beschikbaarheid van energie. Het gaat in zekere zin ten koste van comfort.
- We moeten naar een model waarbij de prijs van energie niet bepaald wordt door het product, maar door het gedrag, dus het moment waarop je het afneemt wordt bepalend voor de prijs.
- We zijn niet intrinsiek gemotiveerd als land om zelf iets te doen (dat geld kost), zonder wetgeving (met sancties) die ons vanuit Brussel opgelegd wordt komen we niet in beweging.
- Voor ieder probleem is een oplossing maar Nederland zet graag oogkleppen op en is zeer risicomijdend. Andere landen, zoals Australië zijn al veel verder met de energietransitie.
- Stoppen met de salderingsregeling is belangrijk om de markt haar werk te laten doen.
- Energiearmoede is makkelijk op te lossen met eenvoudige wet- en regelgeving. (Energiearmoede is het probleem dat rijke mensen kunnen investeren en energie blijven afnemen waardoor de energie voor een grote groep minder bedeelden wel eens heel duur zou kunnen worden.)
Ben je benieuwd naar meer achtergrond? Dat kun je straks terugvinden in het boek “Duurzame IT is geen Illusie, 2e druk”)
Met weer een hartelijk groet, namens Laila Fettah, Jan Schravesande en Ronald Meijer.